بلغم چیست؟
از دیدگاه طب سنتی، بدن انسان از عناصر اربعه (آب، خاک، هوا و آتش) ساخته شده است و با اخلاط اربعه (صفرا، دم، بلغم و سودا) کنترل میشود. وقتی غذا در بدن هضم و جذب میشود، اخلاط اربعه را تولید می‌کند که باعث رشد اندام‌ها و بازسازی اعضای آسیب دیده می‌شوند و امکان حرکت کردن را برای انسان فراهم می‌کنند. منظور از خلط، ماده مرطوب و روانی است که غذا ابتدا به آن تبدیل میشود.
اخلاط اربعه از نظر گرمی، سردی، خشکی و رطوبت با هم متفاوت هستند. به طوری که صفرا گرم و خشک، دم گرم و تر، بلغم سرد و تر و سودا سرد و خشک است. ترکیب این اخلاط در بدن باعث به وجود آمدن مزاج‌های مختلف میشود.
اگر میزان و نسبت اخلاط اربعه در حالت تعادل باشد، فرد دارای مزاج معتدل است. اما اگر مقدار هر کدام از آن‌ها در مقایسه با مزاج معتدل افزایش یابد، مزاج فرد تغییر می‌کند. برای مثال اگر میزان بلغم موجود در بدن‌تان نسبت به مقدار این خلط در بدن فردی که مزاج معتدل دارد بیشتر باشد، شما دارای مزاج بلغمی خواهید بود. خلط بلغم طبیعت سرد و تر دارد و تولید بیش از حد آن در بدن می‌تواند جسم و روان را تحت تاثیر قرار دهد و به بروز بیماری‌های زیادی منجر شود.
علائم غلبه بلغم
معایب مزاج بلغمی می‌تواند بسته به اندامی که میزان این خلط در آن زیاد شده است، متفاوت باشد. این خلط در سراسر بدن جریان می‌یابد و معمولا افزایش آن روی کل بدن تاثیر می‌گذارد، اما اگر در اندام خاصی تجمع پیدا کند فقط همان بخش از بدن را درگیر می‌کند. به عنوان مثال اگر غلبه بلغم در مغز اتفاق بیفتد، باعث کاهش حافظه و فراموشی میشود و اگر به طور کلی مزاج فرد را تغییر دهد، ممکن است به چاقی شکمی منجر شود. با این حال، در بیشتر موارد فردی که دچار غلبه بلغم میشود احتمالا تعدادی از علائم زیر یا حتی همه آن‌ها را در خود مشاهده می‌کند:
- سفیدی رنگ بدن
- چاقی شکمی
- سرد بودن اندام‌های بدن، به خصوص دست‌ها و پاها
- افزایش آب دهان و جاری شدن آب از دهان هنگام خواب
- افزایش ترشحات بینی
- افزایش ادرار
- کاهش سرعت هضم غذا و ترش کردن
- خواب‌آلودگی و میل زیاد به خوابیدن
- احساس سستی و ضعف
- خستگی زودرس
- ضعف مغز و فراموشی
- نبض کُند
- ریزش مو و کاهش رشد آن
- سرفه زیاد
- بلغم در روایات
- در روایات چنین آمده است که :
- همانا بلغم به منزله دشمنی است که در جدال و نزاع باشد اگر از جانبی شکست بخورد از سوی دیگر پیروز خواهد شد.
- بلغم سرد و جامد است و به همین دلیل اگر بر بدن غالب شود سبب نابودیه جسم میشود.
- مصرف زیاد ماهی بلغم را می افزاید.
- روایتی هم از امیر مؤمنین (ع) داریم که فرمودند:
- این سه مورد موجب کاهش بلغم و تقویت حافظه میشود : مسواک زدن روزه گرفتن و قرائت قرآن.
- عوارض ناشی از غلبه بلغم در اندام‌های مختلف بدن
- همان‌طور که گفتیم، غلبه بلغم در هر یک اندام‌های بدن می‌تواند به علائم و عوارض خاصی منجر شود. در ادامه مطلب، شما را با مشکلات مرتبط با قسمت‌های مختلف بدن آشنا خواهیم کرد:
- پوست: زیادی بلغم در پوست می‌تواند به بیماری برص (ویتیلیگو) منجر میشود که در مبتلایان به آن بخش‌هایی از پوست رنگ خود را از دست می‌دهند.
- مو: در صورتی که افزایش سردی و رطوبت روی موها تاثیر بگذارد، فرد دچار ریزش مو یا موخوره میشود.
- چشم: ریزش اشک، کاهش بینایی، آب مروارید و افتادگی پلک در اثر افزایش بلغم در چشم‌ها رخ می‌دهد.
- گوش: کاهش شنوایی و ایجاد صدا در گوش از اثرات افزایش بلغم در گوش است. معمولا صدایی که در اثر غلبه این خلط شنیده میشود، شبیه صدای پنکه است.
- دهان و حلق: افزایش سردی و رطوبت در دهان و حلق با مشکلاتی مانند سنگینی زبان، لکنت زبان، ریزش آب دهان، تورم لوزه‌ها و خروپف مشخص میشود. اگر مادر در دوران شیردهی در مصرف غذاهایی که طبع سرد دارند زیاده‌روی کند، ممکن است فرزندش دیرتر از موعد شروع به صحبت کند.
- دستگاه گوارش: اگر سردی و رطوبت دستگاه گوارش زیاد شود، با مشکلات گوارشی مثل سوزش سر دل، ترش کردن، حالت تهوع، استفراغ و نفخ روبرو می‌شوید. که برای درمان می‌توانید به متخصص گوارش مراجعه کنید یا به صورت ویزیت آنلاین متخصص گوارش به درمان نزدیک شوید.
- مفاصل: کسانی که بلغم در مفاصل آن‌ها افزایش یافته است، در معرض ابتلا به آرتروز و روماتیسم قرار دارند.
- عضلات: تجمع بیش از حد رطوبت در عضلات باعث حجیم‌تر شدن آن‌ها میشود.
- سر: چنانچه بلغم در ناحیه سر و مغز افزایش یابد، فراموشی، آلزایمر، افسردگی، سردرد و سینوزیت را به دنبال دارد.
- قلب: افزایش سردی و رطوبت در قلب ممکن است روی دریچه‌های قلب تاثیر منفی داشته باشد.
- دستگاه ادراری: غلبه بلغم در کلیه‌ها و مجاری ادراری باعث سنگ کلیه، اختلال عملکرد مثانه و بی‌اختیاری ادرار میشود.
- اندام‌های تولید مثل: غلبه بلغم و افزایش سردی در اندام‌های تولید مثلی زنان و مردان با بزرگ شدن پروستات، افزایش خونریزی قاعدگی، عفونت رحم و ناباروری مشخص میشود.
- خواص استفاده از داروی بلغم زدا – گیاه مصطکی
- درمان افتادگی پلک در بزرگسالان:
- مناسب برای ضعف حافظه
- مناسب برای ضعف چشم
- مناسب برای ضعف گوش
- مناسب برای پژمردگی پوست
- مناسب برای بی حوصلگی
- مناسب برای ریزش مو
- مناسب برای خلط پشت گلو
- مناسب برای سردی دست و پا
- مناسب برای خواب بی موقع و بی حوصلگی روزانه
- مناسب برای سفید شدن و کند شدن رشد و ریزش موها
- مناسب برای افتادگی ابرو
- مناسب برای سرطان لنف، چون ریشه اصلی این بیماری بلغم است.
